| طبقه بندي : | ,, | | عنوان مقاله : | پیتر بروک و تئاتر بینافرهنگی | | نویسنده مقاله : | هومن زندی زاده | | چکیده مقاله : | پیتر بروک یکی از مهمترین کارگردانان تئاتر است که بسیاری از آثار خود را بر مبنای ایدة بینافرهنگیت شکل داده است. نفوذ وی در این حوزه به قدری بوده که گفتمان تئاتر بینافرهنگی را نمی توان از نقد آثار او جدا کرد. برخلاف نگاه غالباً ستایش آمیز جامعة تئاتری ایران نسبت به بروک، در غرب بسیاری از پژوهشگران او را به دلیل اتّخاذ رویکردهای استعماری و اورینتالیستی مورد نقد قرار داده اند. در این مقاله تلاش شده تا به دو پرسش پاسخ داده شود: 1) تئاتر بینافرهنگی بروک چگونه عمل می کند؟ 2) آیا نمایشهای بینافرهنگی بروک توانسته اند نتایج فرهنگی مثبتی از خود بر جای بگذارند؟ این مقاله با تعریف تئاتر بینافرهنگی به عنوان «زمینهای جهت به رسمیت شناختن ارزشهای فرهنگی و بازسازی هویت افراد و جوامع گوناگون» آغاز می شود. بر مبنای این تعریف، تئاتر بینافرهنگی باید از منافع فردی و تملّک فرهنگی دوری کند و امکان برقراری گفتوگویی سازنده را میان فرهنگها و جوامع مختلف فراهم سازد. سپس به نقد دو اثر از بروک پرداخته شده است: ارگاست (اوّلین اثر بینافرهنگی بروک) و مهابهاراتا (مهمترین اثر بینافرهنگی وی). پس از بررسی این دو اثر، به پرسشهای پژوهشی پاسخ داده شده است. به طور خلاصه، آثار بروک منجر به تاریخ زدایی از منابع اقتباسی خود نظیر مهابهاراتا شده و در آنها اثری از بازنگری در ارزشهای فرهنگی یا بازسازی هویتی دیده نمی شود. این امر می تواند منجر به بروز سوءتفاهماتی برای مخاطب شود و به شکافهای فرهنگی و نژادی در جوامع و کشورهای گوناگون دامن زند. از اینرو آثار بروک به رغم جلب مخاطبان بسیار، در عمل نتایج منفی درون فرهنگی و بینافرهنگی به بار آورده اند.
واژگان کلیدی:
پیتر بروک، تئاتر بینافرهنگی، ارگاست، مهابهاراتا، جشن هنر شیراز.
| | اصل مقاله : | دانلود فايل | |
